Είναι ιδιαίτερα ανησυχητική η αντιμετώπιση εκ μέρους της πολιτείας των περιστατικών βίας μεταξύ ανηλίκων , στο βαθμό που τα μέτρα που λαμβάνονται βασίζονται στην αυστηροποίηση των ποινών σε παιδιά και γονείς.
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι είναι καθαρό σε όλη την επιστημονική κοινότητα ότι το φαινόμενο της βίας μεταξύ ανηλίκων δεν είναι νέο και δεν υπάρχουν δεδομένα ότι έχει αυξητική τάση, Είναι κατανοητό ότι η μεγάλη προβολή των περιστατικών μέσω των social media και των ΜΜΕ έχουν ανησυχήσει το ευρύ κοινό αλλά και την Κυβέρνηση η οποία, προφανώς, επιδιώκει τον κατευνασμό αυτής της ανησυχίας.
Ο προβληματισμός όλων όσων ασχολούνται πολλά χρόνια με τα θέματα της ανηλικότητας και της παιδικής προστασίας αφορά το γιατί η Κυβέρνηση δεν εκπονεί ένα ουσιαστικό παιδαγωγικό σχέδιο ,με την συμμετοχή ειδικών με διυπουργική εμπλοκή και συνεργασία, το οποίο θα είναι παιδοκεντρικό και θα βασίζεται στην πρόληψη και όχι σε μέτρα καταστολής.
Θεωρώ ότι το θέμα της ουσιαστικής πρόληψης και υποστήριξης της οικογένειας αφορά ,πρωτίστως, την πολιτική βούληση της Κυβέρνησης να επενδύσει σε δράσεις και προγράμματα με αυτήν την κατεύθυνση. Έχουμε επανειλημμένα προτείνει ότι απαιτείται η συμμετοχή των υπηρεσιών τόσο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε παρεμβάσεις υποστήριξης της οικογένειας. Αυτό απαιτεί δομές και προγράμματα ενδυνάμωσης της ικανότητας των γονέων να στηρίξουν τα παιδιά τους.
Θα αναφέρω ορισμένες προτάσεις οι οποίες είναι πολύ γνωστές σε όλους όσους ασχολούνται με παιδιά και τις οικογένειες τους αλλά, μάλλον, αγνοούνται ,άγνωστο γιατί, από τη πολιτεία:
- Άμεση οργάνωση και στελέχωση με επιστημονικό προσωπικό με στόχο την εμπλοκή των Κοινωνικών Υπηρεσιών στην πρόληψη και διάγνωση των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες. Η επιμονή εκ μέρους της πολιτείας (Κεντρική Κυβέρνηση αλλά και των αυτοδιοικητικών ) να μην στηρίζει την Πρωτοβάθμια κοινωνική παρέμβαση είναι αδικαιολόγητη και δείχνει τις λανθασμένες προτεραιότητες της. Απαιτείται άμεσα αναδιάρθρωση των υπηρεσιών αυτών με ουσιαστική ποσοτική και ποιοτική ενδυνάμωση τους με επαγγελματίες και σε συνεργασία ,εαν χρειαστεί ,με ΜΚΟ οι οποίες έχουν εμπειρία στο πεδίο προγραμμάτων πρόληψης (βλ. Κέντρων Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας όπου υπάρχει πολυετής εμπειρία στην εφαρμογή της ενδυνάμωσης της Βιολογικής Οικογένειας).
- Η εφαρμογή προγραμμάτων εκπαίδευσης και ενημέρωσης των παιδιών και των γονέων τους ,ξεκινώντας από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να έχουν στόχο την προετοιμασία των παιδιών αλλά ,κυρίως, των γονέων τους ώστε στην ηλικία της προεφηβείας και της εφηβείας να προλάβουν και όχι μόνο να καταστείλουν επιθετικές συμπεριφορές οι οποίες είναι αναμενόμενες σε μεγάλο βαθμό. Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι σήμερα ο μόνος τρόπος ενημέρωσης της πλειοψηφίας των γονέων είναι το διαδίκτυο με τα όποια αποτελέσματα. Το ίδιο αφορά και τα παιδιά ,τα οποία προφανώς ακολουθούν τις ίδιες πηγές ενημέρωσης με τους γονείς τους και ,ακόμα πιο προβληματικό, έχουν την πρόκληση να χρησιμοποιήσουν τα, τελείως ανεξέλεγκτα, social media . Το Υπουργείο Παιδείας ας ασχοληθεί, λοιπόν, με την ουσιαστική προετοιμασία των παιδιών για την περίοδο της εφηβείας αλλά και για την ενήλικη αυτόνομη ζωή τους. Τα μέτρα δεν μπορεί να είναι μόνο κατασταλτικά αλλά ,κυρίως, παιδαγωγικά και δεν πρόκειται να μας πείσουν ότι η απαγόρευση χρήσης κινητών στο σχολείο λύνει το πρόβλημα .Είναι ακατανόητο πως ακόμα και σήμερα χρησιμοποιούνται αποσπασματικά μέτρα για να λυθεί ένα πρόβλημα που δεν αφορά μόνο την εσωτερική λειτουργία του σχολείου και που δεν λαμβάνεται υπ΄ όψη ότι στην ζωή ενός παιδιού το σχολείο επηρεάζει την καθημερινότητα του και πέραν των ωρών φοίτησης του εκεί.
- Η συμμετοχή των παιδιών στην λήψη αποφάσεων που τους αφορά είναι μηδενική. Το τι πιστεύουν τα παιδιά και το τι ανάγκες έχουν δεν λαμβάνεται καθόλου υπ΄όψη από όσους εμπλέκονται στην λήψη των όποιων αποφάσεων. Η επιστημονική κοινότητα έχει ευθύνη γιατί δεν επισημαίνει αυτό το σοβαρό έλλειμα. Το να ακούσουμε τα παιδιά και τους έφηβους είναι πολύ σημαντικό και μπορεί να αλλάξει όλη την θεώρηση και ερμηνεία του προβλήματος και ταυτόχρονα να μας οδηγήσει σε λήψη σωστών μέτρων. Η συμμετοχή των παιδιών πρέπει να είναι οργανωμένη με ενταξιακή λογική συμπεριλαμβάνοντας ισότιμα όλα τα παιδιά. . Το πρόβλημα εδώ δεν είναι η χρηματοδότηση, η οποία μπορεί να βρεθεί από Ευρωπαϊκά προγράμματα αφού ήδη στην Ευρώπη υπάρχει μια μεγάλη προσπάθεια να πεισθούν οι Κυβερνήσεις να ενισχύσουν τέτοιες δράσεις, αλλά η πολιτική βούληση για την συμμετοχή των παιδιών στην προσπάθεια να αντιμετωπισθεί ένα πρόβλημα διαχρονικό και όχι μόνο σημερινό.
- Τέλος η απαιτείται η αλλαγή της κουλτούρας στην κοινωνία από τιμωρητική απέναντι στον ανήλικο παραβάτη σε κουλτούρα κατανόησης του ,κάτι που χρειάζεται οργανωμένη προσπάθεια. Παράλληλα μόνο έκπληξη προκαλεί και η σκέψη μόνο να χαμηλώσει η ηλικία των παιδιών στα 14 έτη για την εφαρμογή της ποινής εγκλεισμού τους σε κέντρα αγωγής ,ελπίζω ότι ένα τέτοιο μέτρο δεν πρόκειται ποτέ να εφαρμοσθεί και καλώ τις οργανώσεις των επαγγελματιών που ασχολούνται με το παιδί όπως ΣΚΛΕ , Επιμελητών Ανηλίκων κλπ να πάρουν έγκαιρα θέση.
Στέργιος Σιφνιός
Κοινωνικός Λειτουργός
Εμπειρογνώμονας Παιδικής Προστασίας
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου